Xơ gan được xem là giai đoạn cuối của các bệnh về gan mật mãn tính. Bệnh nhân xơ gan thường xuất hiện các triệu chứng như thường xuyên cảm thấy mệt mỏi, gầy và sút cân. Cảm thấy chán ăn dẫn đến suy dinh dưỡng và rối loạn tiêu hóa. Táo bón và đau bụng âm ỉ, chân xuất hiện các vết phù, cổ chướng. Nặng hơn có thể xuất huyết tiêu hóa,… Bệnh nhân xơ gan thường trải qua 2 gia đoạn. Xơ gan còn bù và xơ gan mất bù. Vì thế bên cạnh việc sử dụng thuốc và các pháp đồ điều trị. Cần xây dựng một thực đơn cho người bệnh để bổ sung các chất dinh dưỡng.
Mục lục
Mục đích của chế độ dinh dưỡng
- Giúp cải thiện chức năng của gan và mật
- Hồi phục tế bào gan. Tránh xuất hiện biến chứng hội chứng não – gan
Giai đoạn 1: Xơ gan còn bù
Ở giai đoạn này chưa có cổ chướng. Những bệnh nhân này chức năng gan vẫn còn hoạt động. Mặc dù bị yếu dần nhưng để tránh người bệnh bị suy dinh dưỡng. Cần cung cấp một chế độ ăn uống hợp lý. Gần như là đầy đủ các thành phần dinh dưỡng như. Chất đạm, đường bột, chất béo và vitamin, khoáng chất. Cũng không nên kiêng quá mức cần thiết. Bên cạnh đó, nên chia nhỏ khẩu phần thành nhiều bữa. Để người bệnh cảm thấy ngon miệng và không ngán. Đồng thời cũng nên thay đổi các loại thức ăn cho đa dạng phong phú.
Protid (đạm)
Nên dùng các loại đạm có giá trị sinh học cao, đạm quý, ít béo như: Thịt lợn nạc, gà nạc, cá nạc, trứng, sữa bột tách bơ. Đặc biệt là các loại đỗ và chế phẩm từ đậu đỗ.
Giảm chất béo
Người bệnh gan cần giảm các chất béo động vật, hạn chế ăn các món rán. Nên dùng dầu thực vật, bơ (không nấu ở nhiệt độ cao).
Glucid (đường)
Tăng cường chất bột, đường dễ hấp thu như gạo, khoai củ, đường glucose, mật ong, các loại quả ngọt. Tránh các loại bánh kẹo nhiều bơ sữa béo, mứt, nước ngọt.
Tăng cường các loại rau xanh và quả chín
Mỗi ngày cần cung cấp đủ 300 – 400g rau xanh và 200g quả chín: nên chọn các loại lá xanh đậm như rau ngót, rau muống, rau cải, rau dền, cà rốt, cà chua, bí đỏ, giá đỗ, các loại quả như cam, quýt, xoài, đu đủ chín…
Bổ sung đầy đủ lượng nước: 1,5-2l/ngày.
Chế độ ăn cho bệnh xơ gan mất bù (phù, cổ chướng)
Về nguyên tắc và mục đích giống chế độ ăn của xơ gan còn bù, nhưng cần chú ý một vài điểm sau:
Giảm lượng đạm, tăng đạm quý (có acid amin mạch nhánh- BCAAs), giảm muối, tăng chất xơ trong rau xanh, trái cây hay chất xơ thô để nhuận tràng sao cho đi ngoài 2-3 lần/ngày, ăn nhiều rau xanh, trái cây còn làm tăng kali cho bệnh nhân. Đảm bảo lượng nước uống 1-1,2l/ngày nên dùng các thức uống, đồ ăn có tính lợi mật, nhuận gan như: lá trà xanh, lá cây nhọ nồi, nhân trần, Actiso…
Táo bón ở bệnh nhân xơ gan mất bù: là triệu chứng thường xảy ra ở bệnh nhân xơ gan và gây hậu quả nặng nề, đó là hội chứng não – gan. Nguyên nhân do thừa đạm hoặc đạm không được hấp thu hết và thối ở đại tràng, vi khuẩn ở đường ruột sản sinh nhiều NH3 tăng lên, NH3 vào máu lên não gây ngộ độc. Vì vậy chế độ ăn cho những trường hợp này cần giảm Protein qua đường tiêu hóa, thay thế bằng acid amin mạch nhánh, sử dụng chất xơ, men tiêu hóa để làm giảm triệu chứng táo bón. Bổ sung lượng đạm qua đường tĩnh mạch không gây hội chứng não gan.
Chế độ dinh dưỡng hợp lý không những cải thiện được tình trạng “sợ” ăn của bệnh nhân xơ gan mà còn có vai trò quan trọng trong việc cải thiện tình trạng xơ gan cũng như phòng ngừa biến chứng trong bệnh xơ gan mất bù.
Nguồn: benhvien108.vn
